Prawo pracy - Wszystko o umowach, urlopach i czasie pracy

Zrozum swoje prawa w pracy

Witaj w centrum wiedzy o polskim prawie pracy. Naszym celem jest przedstawienie kluczowych przepisów w sposób jasny i zrozumiały. Niezależnie od tego, czy jesteś pracownikiem, czy pracodawcą, znajdziesz tu cenne informacje, które pomogą Ci nawigować po zasadach rynku pracy.

Fundamenty stosunku pracy

Stosunek pracy to relacja prawna, w której pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem, a pracodawca do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem. Poniżej omawiamy sześć filarów, na których opiera się ta relacja.

Umowa o pracę

Jest to podstawowy dokument formalizujący zatrudnienie. Musi zostać zawarta na piśmie najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy, potwierdzając uzgodnione warunki.

Kluczowe elementy: Musi określać strony umowy, rodzaj umowy, datę zawarcia, a także warunki pracy i płacy, w szczególności: rodzaj pracy, miejsce jej wykonywania, wynagrodzenie, wymiar czasu pracy i termin rozpoczęcia pracy.
Forma pisemna: Brak formy pisemnej nie powoduje nieważności umowy, ale jest wykroczeniem pracodawcy.

Czas pracy

Kodeks Pracy precyzyjnie reguluje czas, w którym pracownik pozostaje do dyspozycji pracodawcy. Ma to na celu ochronę zdrowia i zapewnienie prawa do odpoczynku.

Normy: Czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym.
Prawo do odpoczynku: Pracownikowi przysługuje co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku dobowego i 35 godzin nieprzerwanego odpoczynku tygodniowego.

Wynagrodzenie

Jest to podstawowe prawo pracownika i obowiązek pracodawcy. Wynagrodzenie musi być godziwe, czyli odpowiadające rodzajowi, ilości i jakości wykonywanej pracy.

Ochrona: Pracownik nie może zrzec się prawa do wynagrodzenia. Musi być ono wypłacane co najmniej raz w miesiącu, w stałym, z góry ustalonym terminie.
Wynagrodzenie minimalne: Państwo gwarantuje minimalną wysokość wynagrodzenia za pracę w pełnym wymiarze czasu pracy.

Urlop wypoczynkowy

To niezbywalne prawo każdego pracownika do corocznego, płatnego i nieprzerwanego odpoczynku. Jego celem jest regeneracja sił fizycznych i psychicznych.

Wymiar: Wynosi 20 dni (dla pracowników ze stażem krótszym niż 10 lat) lub 26 dni (dla pracowników ze stażem co najmniej 10-letnim). Do stażu wlicza się okresy nauki.
Nabycie prawa: Pracownik podejmujący pracę po raz pierwszy, w pierwszym roku kalendarzowym uzyskuje prawo do urlopu z upływem każdego miesiąca pracy, w wymiarze 1/12 wymiaru przysługującego mu po roku.

Bezpieczeństwo i Higiena Pracy (BHP)

Pracodawca ponosi pełną odpowiedzialność za stan BHP w zakładzie pracy i jest zobowiązany chronić zdrowie i życie pracowników poprzez zapewnienie bezpiecznych warunków.

Obowiązki pracodawcy: Organizacja szkoleń, kierowanie na badania lekarskie (wstępne, okresowe), dostarczanie środków ochrony indywidualnej.
Obowiązki pracownika: Przestrzeganie przepisów i zasad BHP, udział w szkoleniach, dbanie o należyty stan maszyn i urządzeń.

Równe traktowanie

Jakakolwiek dyskryminacja w zatrudnieniu jest niedopuszczalna. Pracownicy powinni być równo traktowani bez względu na cechy osobiste.

Zakaz dyskryminacji: Dotyczy m.in. płci, wieku, niepełnosprawności, rasy, religii, narodowości, przekonań politycznych, przynależności związkowej, pochodzenia etnicznego, wyznania czy orientacji seksualnej.
Zastosowanie: Zasada równego traktowania obejmuje cały okres zatrudnienia – od rekrutacji, przez warunki pracy, awansowanie, aż po rozwiązanie umowy.

Rodzaje umów

Umowy o pracę

Wybór odpowiedniej umowy o pracę, regulowanej przez Kodeks Pracy, definiuje stabilność i zakres ochrony pracownika. Zapoznaj się z charakterystyką najpopularniejszych form.

Umowy cywilnoprawne – kluczowe różnice

Umowy cywilnoprawne, takie jak umowa zlecenie czy umowa o dzieło, są regulowane przez Kodeks Cywilny. Nie zapewniają one ochrony i przywilejów wynikających z Kodeksu Pracy. Kluczową różnicą jest brak podporządkowania pracowniczego – zleceniobiorca i wykonawca dzieła działają bardziej samodzielnie.

Cecha	Umowa o pracę	Umowa zlecenie	Umowa o dzieło
Podstawa prawna	Kodeks Pracy	Kodeks Cywilny	Kodeks Cywilny
Przedmiot umowy	Wykonywanie pracy określonego rodzaju	Wykonywanie określonych czynności (staranne działanie)	Wykonanie konkretnego, sprawdzalnego rezultatu (dzieła)
Podporządkowanie	Tak, praca pod kierownictwem w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę	Zasadniczo brak, większa samodzielność	Całkowity brak, liczy się efekt
Urlop wypoczynkowy	Tak (20/26 dni)	Nie (chyba że strony tak postanowią w umowie)	Nie
Świadczenia chorobowe	Tak (wynagrodzenie i zasiłek chorobowy)	Tak (po opłaceniu dobrowolnej składki chorobowej)	Nie
Składki ZUS	Pełne (emerytalne, rentowe, chorobowe, zdrowotne)	Zazwyczaj tak (z wyjątkami, np. dla studentów do 26 r.ż.)	Zazwyczaj nie (z nielicznymi wyjątkami)
Ochrona przed zwolnieniem	Tak (okresy wypowiedzenia, ochrona szczególna)	Nie (możliwość wypowiedzenia w każdej chwili)	Nie dotyczy

Kiedy umowa cywilnoprawna jest niedozwolona?

Jeżeli sposób wykonywania pracy nosi znamiona stosunku pracy, czyli praca jest wykonywana osobiście, w sposób ciągły, w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę i pod jego kierownictwem, to zawarcie umowy cywilnoprawnej jest uznawane za próbę obejścia przepisów prawa pracy. W takiej sytuacji pracownik może wystąpić do sądu o ustalenie istnienia stosunku pracy, a pracodawca może zostać ukarany grzywną przez Państwową Inspekcję Pracy.

Wynagrodzenie za pracę

Wynagrodzenie jest jednym z najważniejszych elementów stosunku pracy. Polskie prawo gwarantuje jego ochronę, w tym minimalny poziom oraz terminowość wypłat.

Składniki wynagrodzenia

Pensja pracownika to nie tylko płaca zasadnicza. Może składać się z wielu elementów, takich jak:

Wynagrodzenie zasadnicze: Główny, stały składnik pensji, określony w umowie o pracę.
Dodatki: Np. za pracę w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej, za staż pracy.
Premie: Mogą mieć charakter uznaniowy (zależny od decyzji pracodawcy) lub regulaminowy (gdy spełnione są konkretne warunki).
Inne świadczenia: Np. nagrody jubileuszowe, odprawy emerytalne.

Ochrona wynagrodzenia

Prawo pracy chroni pensję pracownika. Kluczowe zasady to:

Wynagrodzenie minimalne: Jego wysokość jest corocznie ustalana przez rząd. Pracodawca nie może zapłacić mniej.
Terminowość: Wynagrodzenie musi być wypłacane co najmniej raz w miesiącu, w stałym i ustalonym z góry terminie.
Zakaz zrzeczenia się: Pracownik nie może zrzec się prawa do wynagrodzenia ani przenieść go na inną osobę.
Ograniczone potrącenia: Pracodawca może dokonywać potrąceń z pensji tylko w przypadkach określonych w przepisach (np. alimenty, zaliczki, kary pieniężne).

Czas pracy i urlopy

Organizacja czasu pracy

Podstawowe normy i odpoczynek:

✓
Normy czasu pracy: Co do zasady 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w pięciodniowym tygodniu pracy.
✓
Odpoczynek dobowy: Pracownikowi przysługuje co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku w każdej dobie.
✓
Odpoczynek tygodniowy: To co najmniej 35 godzin nieprzerwanego odpoczynku w każdym tygodniu, obejmującego co do zasady niedzielę.

Inne systemy czasu pracy

Oprócz podstawowego, Kodeks Pracy dopuszcza inne systemy, m.in. równoważny (przedłużenie dobowego wymiaru do 12h, równoważone dniami wolnymi), zadaniowy (pracownik rozlicza się z wykonania zadań, a nie z godzin) czy system skróconego tygodnia pracy.

Godziny nadliczbowe

Praca w nadgodzinach jest dopuszczalna w razie szczególnych potrzeb pracodawcy. Limit nadgodzin wynosi 150 w roku kalendarzowym (chyba że umowa/regulamin stanowi inaczej). Rekompensowana jest dodatkiem (50% lub 100%) lub czasem wolnym.

Urlop wypoczynkowy i inne nieobecności

Kalkulator wymiaru urlopu wypoczynkowego

Wymiar urlopu zależy od Twojego całkowitego stażu pracy (wliczając okresy nauki). Ukończenie szkoły wyższej to 8 lat, policealnej - 6 lat, a liceum - 4 lata.

Urlop na żądanie

Pracownik ma prawo do 4 dni urlopu w roku, które są częścią urlopu wypoczynkowego. Należy go zgłosić najpóźniej w dniu rozpoczęcia.

Urlopy rodzicielskie

Obejmują urlop macierzyński, ojcowski, rodzicielski i wychowawczy. Ich celem jest opieka nad dzieckiem i są w większości płatne.

Urlop opiekuńczy

Nowe uprawnienie. Bezpłatny urlop w wymiarze 5 dni w roku na zapewnienie osobistej opieki członkowi rodziny (dziecko, rodzic, małżonek) z poważnych względów medycznych.

Zwolnienie (siła wyższa)

Nowe uprawnienie. Płatne w 50%, zwolnienie w wymiarze 2 dni lub 16 godzin w roku z powodu pilnych spraw rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem.

Urlop okolicznościowy

Płatne zwolnienie od pracy, np. 2 dni z okazji ślubu pracownika, urodzenia się jego dziecka lub pogrzebu najbliższej rodziny. 1 dzień z okazji ślubu dziecka.

Zwolnienie lekarskie

W razie choroby pracownikowi przysługuje wynagrodzenie chorobowe (płatne przez pracodawcę), a następnie zasiłek chorobowy z ZUS.

Bezpieczeństwo i Higiena Pracy (BHP)

Zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy jest jednym z podstawowych obowiązków pracodawcy, a ich przestrzeganie – obowiązkiem pracownika.

Obowiązki pracodawcy

Organizacja pracy w sposób zapewniający bezpieczne warunki.
Przeprowadzanie oceny ryzyka zawodowego.
Zapewnienie szkoleń BHP (wstępnych i okresowych).
Dostarczanie pracownikom środków ochrony indywidualnej.
Kierowanie pracowników na badania lekarskie (wstępne, okresowe, kontrolne).

Obowiązki pracownika

Znajomość i przestrzeganie przepisów i zasad BHP.
Wykonywanie pracy w sposób zgodny z przepisami BHP.
Dbanie o należyty stan maszyn i urządzeń.
Stosowanie środków ochrony indywidualnej.
Poddawanie się badaniom lekarskim i szkoleniom.

Wypadek przy pracy

To nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą. Pracownik, który uległ wypadkowi, ma prawo do świadczeń z ubezpieczenia wypadkowego, m.in. jednorazowego odszkodowania.

Prawa, obowiązki i ochrona w stosunku pracy

Stosunek pracy to wzajemna relacja, w której obie strony – pracownik i pracodawca – posiadają określone prawa i są obciążone konkretnymi obowiązkami. Zrozumienie tego bilansu jest kluczowe dla prawidłowej i harmonijnej współpracy.

Pracownik

Podstawowe Prawa:

Prawo do godziwego wynagrodzenia: Obejmuje terminową wypłatę i wysokość adekwatną do rodzaju i jakości pracy, nie niższą niż płaca minimalna.
Prawo do odpoczynku: Gwarantuje przerwy w pracy, odpoczynek dobowy (minimum 11 godzin) i tygodniowy (minimum 35 godzin) oraz płatny urlop wypoczynkowy.
Prawo do bezpiecznych warunków pracy: Pracodawca musi zapewnić warunki zgodne z zasadami BHP, chroniąc zdrowie i życie pracownika.
Prawo do równego traktowania: Zakaz jakiejkolwiek dyskryminacji w zatrudnieniu, m.in. w zakresie wynagrodzenia, awansu czy dostępu do szkoleń.
Prawo do prywatności: Ochrona danych osobowych pracownika (RODO) i jego dóbr osobistych, takich jak wizerunek czy tajemnica korespondencji.
Prawo do podnoszenia kwalifikacji: Pracodawca powinien ułatwiać pracownikom podnoszenie kwalifikacji zawodowych.

Podstawowe Obowiązki:

Sumienne i staranne wykonywanie pracy: Oznacza wykorzystywanie swoich umiejętności i czasu pracy w sposób efektywny, zgodnie z poleceniami przełożonych.
Stosowanie się do regulaminu pracy: Przestrzeganie ustalonego w zakładzie porządku, czasu pracy i procedur.
Dbałość o dobro zakładu pracy: Obejmuje ochronę mienia pracodawcy oraz zachowanie w tajemnicy informacji, których ujawnienie mogłoby narazić firmę na szkodę (tajemnica przedsiębiorstwa).
Przestrzeganie zasad BHP i ppoż.: Aktywny udział w zapewnieniu bezpieczeństwa sobie i współpracownikom.
Przestrzeganie zasad współżycia społecznego: Zachowanie kultury i szacunku w relacjach ze współpracownikami i przełożonymi.

Pracodawca

Podstawowe Prawa:

Prawo do kierowania procesem pracy: Wydawanie pracownikom wiążących poleceń dotyczących pracy, które są zgodne z umową i przepisami prawa.
Prawo do wymagania należytej jakości i wydajności: Oczekiwanie, że praca będzie wykonywana starannie, a pracownik będzie dążył do osiągania ustalonych celów.
Prawo do ochrony mienia i tajemnicy: Wprowadzanie mechanizmów chroniących zasoby i poufne informacje firmy.
Prawo do stosowania kar porządkowych: W uzasadnionych przypadkach pracodawca może ukarać pracownika karą upomnienia, nagany lub karą pieniężną.

Podstawowe Obowiązki:

Prawidłowa organizacja pracy: Zapewnienie warunków, które pozwalają na efektywne wykorzystanie czasu pracy i kwalifikacji pracownika.
Zapewnienie bezpiecznych warunków pracy (BHP): Jest to jeden z kluczowych obowiązków, obejmujący m.in. ocenę ryzyka, szkolenia i dostarczanie środków ochrony.
Terminowa i prawidłowa wypłata wynagrodzenia: Wypłacanie pensji w ustalonym terminie i w pełnej wysokości, wraz ze wszystkimi składnikami.
Szanowanie godności pracownika: Przeciwdziałanie mobbingowi i dyskryminacji oraz poszanowanie dóbr osobistych zatrudnionych.
Prowadzenie dokumentacji pracowniczej: Utrzymywanie akt osobowych i ewidencji czasu pracy zgodnie z przepisami.
Ułatwianie podnoszenia kwalifikacji: Umożliwianie pracownikom udziału w szkoleniach i kursach, jeśli jest to uzasadnione potrzebami firmy.
Wydanie świadectwa pracy: Niezwłoczne wydanie dokumentu po ustaniu stosunku pracy.

Szczególna ochrona stosunku pracy

Prawo pracy przewiduje szczególną ochronę trwałości stosunku pracy dla niektórych grup pracowników, ograniczając możliwość wypowiedzenia im umowy przez pracodawcę.

Ochrona przedemerytalna

Pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku.

Ochrona rodzicielska

Zakaz wypowiadania i rozwiązywania umowy o pracę obejmuje m.in. pracownice w okresie ciąży i urlopu macierzyńskiego, a także pracowników (obojga płci) w okresie korzystania z urlopu rodzicielskiego czy ojcowskiego.

Odpowiedzialność, mobbing i dane osobowe (RODO)

Kary porządkowe

Za nieprzestrzeganie porządku, przepisów BHP lub opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia, pracodawca może nałożyć karę upomnienia lub nagany. Kara pieniężna jest możliwa tylko za najcięższe przewinienia (np. stawienie się do pracy w stanie nietrzeźwości).

Mobbing i dyskryminacja

Mobbing to uporczywe i długotrwałe nękanie lub zastraszanie pracownika. Pracownik, który doświadczył mobbingu, ma prawo dochodzić odszkodowania. Dyskryminacja to nierówne traktowanie ze względu na niedozwolone kryterium (np. płeć, wiek).

RODO w pracy

Pracodawca może żądać od kandydata i pracownika tylko tych danych, które są określone w Kodeksie Pracy (m.in. imię i nazwisko, data urodzenia, dane kontaktowe, wykształcenie, przebieg zatrudnienia). Na pozyskanie innych danych (np. wizerunku) potrzebna jest zgoda pracownika.

Nowoczesne formy pracy i work-life balance

Kodeks Pracy ewoluuje, dostosowując się do zmieniającego się rynku. Coraz większy nacisk kładzie się na elastyczność i równowagę między życiem zawodowym a prywatnym.

Praca zdalna

Może być wykonywana całkowicie lub częściowo poza zakładem pracy. Pracodawca musi zapewnić narzędzia i pokryć koszty (np. za prąd i internet). Pracownikowi przysługuje też 24 dni okazjonalnej pracy zdalnej w roku.

Elastyczny czas pracy

Obejmuje m.in. ruchomy czas pracy (różne godziny rozpoczynania pracy) czy indywidualny rozkład czasu pracy. Jest to ułatwienie zwłaszcza dla rodziców małych dzieci.

Work-life balance

Nowe przepisy wprowadzają dodatkowe uprawnienia, jak urlop opiekuńczy (5 dni w roku) czy zwolnienie od pracy z powodu siły wyższej (2 dni lub 16 godzin), które mają pomóc w godzeniu obowiązków zawodowych z rodzinnymi.

Dokumentacja pracownicza i PPK

Akta osobowe i ewidencja czasu pracy

Pracodawca jest zobowiązany do prowadzenia i przechowywania dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy. Najważniejsze jej elementy to:

Akta osobowe: Składają się z części A (dokumenty z rekrutacji), B (przebieg zatrudnienia), C (ustanie zatrudnienia) i D (odpowiedzialność porządkowa). Muszą być przechowywane przez 10 lat od końca roku, w którym pracownik zakończył pracę.
Ewidencja czasu pracy: Odzwierciedla faktyczny czas pracy pracownika, w tym nadgodziny, pracę w nocy, dyżury i nieobecności. Jest podstawą do naliczania wynagrodzenia.

Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK)

To dobrowolny dla pracownika, ale obowiązkowy dla pracodawcy system długoterminowego oszczędzania. Pracodawca automatycznie zapisuje do PPK pracowników w wieku 18-55 lat, którzy mogą złożyć rezygnację.

Zakończenie stosunku pracy

Tryby rozwiązania umowy

Na mocy porozumienia stron: Najbardziej polubowny i elastyczny sposób. Pracownik i pracodawca wspólnie ustalają dowolny termin i warunki zakończenia współpracy, które są dla obu stron satysfakcjonujące.
Za wypowiedzeniem: Najczęstsza forma. Strona inicjująca składa oświadczenie, a umowa rozwiązuje się po upływie ustawowego okresu wypowiedzenia, którego długość zależy od stażu pracy.
Bez wypowiedzenia (dyscyplinarne): Możliwe tylko w wyjątkowych przypadkach ciężkiego naruszenia obowiązków przez jedną ze stron. Pracodawca może zwolnić pracownika np. za ciężkie naruszenie obowiązków, a pracownik odejść z powodu ciężkiego naruszenia obowiązków przez pracodawcę.

Prawa pracownika w okresie wypowiedzenia

Dni na poszukiwanie pracy: Pracownikowi przysługuje płatne zwolnienie na poszukiwanie nowego zatrudnienia. Wymiar to 2 dni robocze (przy 2-tygodniowym i 1-miesięcznym wypowiedzeniu) lub 3 dni robocze (przy 3-miesięcznym wypowiedzeniu).
Urlop wypoczynkowy: Pracodawca może wysłać pracownika na zaległy urlop w okresie wypowiedzenia. Jeśli pracownik go nie wykorzysta, przysługuje mu ekwiwalent pieniężny.

Wypowiedzenie przez pracodawcę – o czym trzeba wiedzieć?

Przy umowie na czas nieokreślony, pracodawca musi podać konkretną, prawdziwą i uzasadnioną przyczynę wypowiedzenia. Przykłady to likwidacja stanowiska, długotrwała nieefektywność pracownika czy naruszanie obowiązków.

Odwołanie do Sądu Pracy

Pracownik, który uważa, że został zwolniony niezgodnie z prawem, może wnieść odwołanie do sądu pracy w ciągu 21 dni. Może żądać przywrócenia do pracy lub odszkodowania.

Świadectwo pracy i odprawy

Świadectwo pracy: Pracodawca ma obowiązek niezwłocznie wydać je po ustaniu zatrudnienia. To kluczowy dokument podsumowujący przebieg pracy.
Odprawa przy zwolnieniach grupowych: Przysługuje w firmach zatrudniających min. 20 pracowników, jeśli zwolnienie następuje z przyczyn niedotyczących pracownika.
Odprawa emerytalno-rentowa: Jednorazowe, obowiązkowe świadczenie w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia dla pracownika, którego stosunek pracy ustaje w związku z przejściem na emeryturę lub rentę.

Okresy wypowiedzenia

Okres zatrudnienia u danego pracodawcy	Okres wypowiedzenia
Krócej niż 6 miesięcy	2 tygodnie
Co najmniej 6 miesięcy	1 miesiąc
Co najmniej 3 lata	3 miesiące

Rozwiązywanie sporów

Gdy prawa pracownicze są naruszane, istnieją instytucje, do których można się zwrócić o pomoc.

Państwowa Inspekcja Pracy (PIP)

Organ nadzoru i kontroli przestrzegania prawa pracy. Pracownik może złożyć do PIP anonimową skargę na pracodawcę. Inspektorzy mogą przeprowadzać kontrole i nakładać mandaty.

Sąd Pracy

Właściwy do rozstrzygania sporów ze stosunku pracy. Pracownik może wnieść pozew np. o ustalenie istnienia stosunku pracy, o odszkodowanie za niezgodne z prawem zwolnienie czy o zapłatę zaległego wynagrodzenia.

Słowniczek kluczowych pojęć

Wynagrodzenie brutto vs netto

Brutto to kwota wynagrodzenia przed potrąceniem składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe), składki zdrowotnej i zaliczki na podatek dochodowy. Netto to kwota "na rękę", którą pracownik otrzymuje po dokonaniu wszystkich potrąceń.

Okres rozliczeniowy

To określony w przepisach lub umowie przedział czasu (np. 1 miesiąc, 3 miesiące), po upływie którego pracodawca rozlicza czas pracy pracownika, w tym ewentualne nadgodziny.

Wypowiedzenie zmieniające

Oświadczenie pracodawcy, które ma na celu zmianę warunków pracy lub płacy. Pracownik może przyjąć nowe warunki lub je odrzucić, co skutkuje rozwiązaniem umowy o pracę z upływem okresu wypowiedzenia.

Najczęściej zadawane pytania (FAQ)

Czym różni się umowa zlecenie od umowy o pracę?

Główna różnica to podporządkowanie: w umowie o pracę pracujesz pod kierownictwem pracodawcy, w zleceniu liczy się staranne działanie. Umowa o pracę gwarantuje płatny urlop i pełne składki ZUS, czego standardowo nie ma przy zleceniu.

Kto jest objęty ochroną przedemerytalną?

Pracownicy, którym do osiągnięcia wieku emerytalnego brakuje 4 lata lub mniej. W tym okresie pracodawca nie może im wypowiedzieć umowy o pracę, z nielicznymi wyjątkami.

Czy pracodawca musi zgodzić się na pracę zdalną?

Co do zasady, jest to uzgadniane. Pracodawca musi jednak uwzględnić wniosek o pracę zdalną złożony m.in. przez pracownicę w ciąży czy rodzica dziecka do 4. roku życia, chyba że nie jest to możliwe ze względu na organizację lub rodzaj pracy.

Kiedy pracodawca może nałożyć na mnie karę pieniężną?

Tylko w ściśle określonych przypadkach: za nieprzestrzeganie przepisów BHP lub ppoż., opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia, lub stawienie się do pracy w stanie nietrzeźwości. Wysokość kary jest ograniczona prawnie.